महाराष्ट्र सरकार राज्यातील नागरिकांच्या उज्वल भविष्यासाठी अनेक घरकुल योजना राबवत आहे. या योजनांपैकी एक योजना म्हणजे शबरी आदिवासी घरकुल योजना (Shabri Aadivasi Gharkul Yojana) शबरी आदिवासी घरकुल योजना राज्यातील अनुसूचित जमातीच्या गरीब व गरजू लोकांना राहण्यासाठी स्वतःचे घर उपलब्ध करून देण्यासाठी सुरू केली आहे.
या पोस्टमध्ये आपण शबरी आदिवासी घरकुल योजनेची संपूर्ण माहिती पाहूया.
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेविषयी थोडक्यात..
राज्यातील अनुसूचित जमातीच्या गरीब लोकांना राहण्यासाठी स्वतःचे घर उपलब्ध नाही किंवा ते कच्च्या घरामध्ये किंवा झोपडी मध्ये राहतात. अशा लोकांना राज्य सरकार त्यांच्या हक्काचे घर बांधून देण्यासाठी आर्थिक मदत करणार आहे. यासाठीच राज्य शासनाने शबरी आदिवासी घरकुल योजना सुरू केली आहे.
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेअंतर्गत अनुसूचित जमातीच्या लाभार्थ्याला 269 चौरस फूट क्षेत्रफळ असलेले एक पक्के घर बांधण्यासाठी आर्थिक मदत केली जाते. याबरोबरच सदरच्या लाभार्थ्याला स्वच्छ भारत मिशन या योजनेअंतर्गत शौचालय बांधण्यासाठी देखील अतिरिक्त आर्थिक मदत दिली जाते.
लाभार्थ्याला घर बांधकामादरम्यान जर घरामध्ये काही बदल करायचे असतील तर ते करू शकतात. परंतु हे बदल करत असताना जर अधिक खर्च येत असेल तर तो अधिकचा खर्च लाभार्थ्याला स्वतःला करावा लागेल.
या योजनेअंतर्गत लाभार्थ्याची निवड प्रत्यक्ष तपासणी केल्यानंतरच केली जाते. शबरी आदिवासी घरकुल योजनेअंतर्गत अपंग व्यक्तीच्या कुटुंबाला 5% राखीव घरे असणार आहेत.
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेची उद्दिष्टे
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेचे उद्दिष्टे आपण खाली पाहूया:
- राज्यातील अनुसूचित जमातीतील कुटुंबे कच्च्या घरामध्ये किंवा तात्पुरत्या बांधलेल्या घरामध्ये त्याचबरोबर झोपडीमध्ये राहतात अशांना या योजनेअंतर्गत पक्की घरे उपलब्ध करून देणे हे या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
- या योजनेअंतर्गत अनुसूचित जमातीतील कुटुंबांचा सामाजिक तसेच आर्थिक विकास करून त्यांना समाजाच्या मुख्य प्रवाहामध्ये आणणे.
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेचे फायदे
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेचे फायदे आपण खाली पाहूया:
- शबरी आदिवासी घरकुल योजनेअंतर्गत अनुसूचित जमाती मधील ज्या कुटुंबांना स्वतःचे घर नाही किंवा कच्च्या स्वरूपाचे घर आहे अशांना पक्के घर बांधण्यासाठी आर्थिक मदत दिली जाते.
- या योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना घराबरोबरच स्वच्छ भारत मिशन अंतर्गत शौचालय बांधण्यासाठी 12 हजार रुपयांची अतिरिक्त आर्थिक मदत दिली जाते.
- मनरेगा योजनेच्या माध्यमातून लाभार्थ्याला 90 दिवसांचा रोजगार देखील उपलब्ध करून दिला जातो.
- शबरी आदिवासी घरकुल योजनेअंतर्गत अनुसूचित जमाती मधील कुटुंबांचा आर्थिक व सामाजिक दृष्ट्या विकास होऊन त्यांचे राहणीमान सुधारून ते समाजाच्या मुख्य प्रवाहामध्ये येतील.
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेअंतर्गत मिळणारे अनुदान
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेअंतर्गत अनुसूचित जमातीमधील लाभार्थ्यांना राज्य शासनाकडून घर बांधण्यासाठी आर्थिक मदत/अनुदान दिले जाते. अनुदानाचे स्वरूप खालील प्रमाणे…
- ग्रामीण भागासाठी: ₹1,32,000 या योजनेअंतर्गत दिले जातात.
- डोंगराळ व नक्षलवादी भागांसाठी: ₹1,42,000 या योजनेअंतर्गत दिले जातात.
- नगरपालिका क्षेत्रासाठी: ₹1,50,000 रुपयांची तरतूद या योजनेअंतर्गत केली आहे.
- महापालिका क्षेत्रासाठी: ₹2,00,000 रुपयांची तरतूद या योजनेअंतर्गत केली आहे.
या योजनेअंतर्गत दिले जाणारे अनुदान हे लाभार्थ्याला टप्प्याटप्प्याने दिले जाते म्हणजेच घरकुल बांधणीचे विशिष्ट टप्पे पूर्ण झाल्यानंतरच पुढील हप्त्याचे पैसे दिले जातात.
काही जिल्ह्यांमध्ये ही अनुदानाची रक्कम केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री आवास योजना-ग्रामीणशी जोडलेली आहे.
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेची पात्रता
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेचे पात्रता काय आहे? आपण खाली पाहूया:
- शबरी आदिवासी घरकुल योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदार हा महाराष्ट्रामध्ये कमीत कमी 15 वर्षे वास्तव्य केलेला असावा.
- अर्जदार हा अनुसूचित जमातीतील असणे अनिवार्य आहे.
- अर्जदाराकडे स्वतःचे घर नसावे.
- अर्जदाराकडे स्वतःच्या मालकीची जमीन घर बांधण्यासाठी असणे आवश्यक आहे किंवा सरकारने दिलेली जमीन असणे आवश्यक आहे.
- शबरी आदिवासी घरकुल योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांची निवड सामाजिक, आर्थिक सर्वेक्षणानुसार केली जाईल.
- अर्जदार जर शहरी भागातील असेल तर त्याचे वार्षिक उत्पन्न ₹1,20,000 पेक्षा कमी असावे.
- अर्जदार जर ग्रामीण भागातील असेल तर त्याचे वार्षिक उत्पन्न ₹1,00,000 पेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
- राज्य शासनाच्या घरकुल योजनेचा लाभ अर्जदाराने यापूर्वी घेतलेला नसावा.
शबरी आदिवासी घरकुल योजना आवश्यक कागदपत्रे
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेसाठी लागणारी आवश्यक कागदपत्रे आपण खाली पाहूया:
- आधार कार्ड व इतर ओळखपत्रे
- रहिवाशी प्रमाणपत्र
- जात प्रमाणपत्र
- जमीन हक्क दस्तऐवज (7/12 उतारा व 8-अ उतारा)
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- बँक खाते तपशील
- पासपोर्ट साईज फोटो
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेसाठी अर्ज कसा करायचा?
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया ही ऑफलाइन आहे. सदर योजनेची अर्ज प्रक्रिया ग्रामीण आणि शहरी भागासाठी अर्ज कसा करायचा? हे आपण खाली सविस्तर पाहूया:
शबरी आदिवासी घरकुल योजना-ग्रामीण अर्ज प्रक्रिया
- सर्वप्रथम गावातील ग्रामसेवक किंवा सरपंच यांच्याशी संपर्क साधून शबरी आदिवासी घरकुल योजनेची माहिती घ्या.
- त्यानंतर ग्रामपंचायत किंवा संबंधित प्रकल्प अधिकारी कार्यालयामध्ये जाऊन या योजनेचा अर्ज घ्या.
- अर्ज घेतल्यानंतर अर्जामध्ये विचारलेली सर्व माहिती अचूक व काळजीपूर्वक भरून आवश्यक त्या कागदपत्रांची पूर्तता करून अर्ज संबंधित अधिकाऱ्याकडे जमा करा.
- त्यानंतर संबंधित अधिकारी अर्ज व कागदपत्रांची तपासणी करून या योजनेसाठी पात्र लाभार्थ्यांची यादी तयार करतील.
- घरकुल मंजूर झाल्यानंतर संबंधित अनुदान हप्त्यामध्ये लाभार्थ्याच्या बँक खात्यामध्ये वितरित केले जाते.
शबरी आदिवासी घरकुल योजना-शहरी अर्ज प्रक्रिया
- सर्वप्रथम महानगरपालिका किंवा नगरपालिका येथील कार्यालयामध्ये जाऊन संबंधित अधिकाऱ्यांकडून या योजनेची माहिती घ्या.
- त्यानंतर महानगरपालिका व नगरपालिका कार्यालयातील संबंधित अधिकाऱ्याकडून या योजनेचा अर्ज घ्या.
- अर्ज घेतल्यानंतर अर्जामध्ये विचारलेले संपूर्ण माहिती अचूक व काळजीपूर्वक भरा.
- अर्जासोबत आवश्यक त्या कागदपत्रांची पूर्तता करून अर्ज कार्यालयातील आदिवासी विकास प्रकल्प संबंधित अधिकाऱ्यांकडे जमा करा.
- त्यानंतर संबंधित अधिकारी तुमच्या अर्जाची व कागदपत्रांची पडताळणी करून पात्र लाभार्थ्यांची यादी तयार करतील.
- घरकुल मंजूर झाल्यानंतर या योजनेचे अनुदान हप्त्यांमध्ये लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यामध्ये वितरित केले जाईल.
अशा पद्धतीने तुम्ही शबरी आदिवासी घरकुल योजनेसाठी अर्ज करू शकता.
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेची अंमलबजावणी व देखरेख
शबरी आदिवासी घरकुल योजनेचे अंमलबजावणी राज्य शासनाच्या आदिवासी विकास विभागाकडून केली जाते. राज्यातील विविध जिल्ह्यांमध्ये असलेल्या आदिवासी प्रकल्प अधिकारी कार्यालयामार्फत ही योजना राबवली जाते. योजना पारदर्शकपणे राबवण्यासाठी स्थानिक स्तरावर समित्या नेमण्यात येतात.
शबरी आदिवासी घरकुल योजना ही अनुसूचित जमातीमधील गरीब व गरजू कुटुंबांना घर बांधण्यासाठी अनुदान स्वरूपात आर्थिक मदत करते. त्यामुळे ही योजना केवळ घर नव्हे तर सुरक्षितता, आरोग्य आणि सामाजिक प्रतिष्ठाही बहाल करते. म्हणूनच या पोस्टमध्ये आपण शबरी आदिवासी घरकुल योजनेची संपूर्ण माहिती पाहिली आहे. धन्यवाद!
